BENADEREN EN BEGELEIDEN VAN VAN NIET-BEGELEIDE MINDERJARIGE VREEMDELINGEN (NBMV) - BENADERING VAN NBMV IN DE OPENBARE RUIMTE
Overeenkomstig de ordonnantie van 4 april 2019 tot oprichting van Brusafe werd het gewestelijk opleidingsplan 2021-2024 opgesteld in overleg met de opleidingsactoren en de beroepssectoren en sluit het aan bij de principes van het GVPP, waarbij beide de periode 2021-2024 bestrijken. Thema 4 "mensenhandel en -smokkel", dat in het bovengenoemde plan is genomen, strekt ertoe te zorgen voor de bewustmaking en opleiding van de preventie- en veiligheidsactoren inzake het verschijnsel van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV).
De laatste jaren wordt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest geconfronteerd met een massale toestroom van migranten, voornamelijk uit Syrië, Noord-Afrika en West-Afrika. Het conflict tussen Rusland en Oekraïne dat in februari 2022 is losgebarsten, heeft dit verschijnsel nog doen toenemen. Onder die migranten die hun land ontvluchten, tellen we veel niet-begeleide minderjarigen (NBMV), die overal in Europa aankomen zonder middelen.
Wanneer zij in België aankomen, is het van essentieel belang dat zij snel kunnen worden geïdentificeerd, zodat zij in hun migratieproces kunnen worden ondersteund. Bepaalde NBMV zijn van plan een nieuw leven te beginnen in ons land, andere zijn slechts op doorreis naar een andere bestemming. In beide gevallen zijn begeleiding en ondersteuning noodzakelijk.
De aangeboden opleiding heeft als hoofddoel om de Brusselse lokale ambtenaren bewust te maken van het verschijnsel van NBMV en hun de nodige tools te verstrekken om ermee om te gaan. Deze opdracht past binnen een pilootfase.
Module 1 van de opleiding heeft de volgende algemene doelstellingen :
- De verschillende migratieroutes van NBMV vanaf hun land van herkomst tot hun aankomst in België identificeren ;
- Verwijzen naar de geldende wetgeving over NBMV, zowel op nationaal als op internationaal niveau, met bijzondere aandacht voor de wet betreffende de voogdij en het internationale kinderrechtenverdrag ;
- De verschillende profielen van NBMV identificeren met het oog op een benadering op maat ;
- Specificeren welke ondersteuningsvormen van NBMV mogelijk zijn na hun identificatie.
Module 2 van de opleiding heeft de volgende algemene doelstellingen:
- Bewustwording rond NBMV en hun uiteenlopende profielen ;
- NBMV op straat identificeren en daarbij een benadering hanteren die aangepast is aan deze specifieke doelgroep ;
- Verwijzen naar de psychologie van de adolescent om NBMV vanaf het eerste contact correct te kunnen benaderen ;
- Problemen op het vlak van de geestelijke gezondheid (verslaving, alcoholisme, ...) die voortvloeien uit het moeilijke dagelijkse bestaan van de NBMV identificeren.
Het doelpubliek voor deze opleiding bestaat uit gemeenschapswachten, parkwachters, straathoekwerkers en ambulanciers/hulpverleners.
Het opleidingsprogramma is over het algemeen beroeps- en praktijkgericht. De lesgever maakt waar en wanneer mogelijk gebruik van voorbeelden en verduidelijkingen, stimuleert de interactie en betrokkenheid van de deelnemers, gebruikt afwisselend verschillende lesmaterialen en technieken en peilt op het einde van de dag naar de verworven kennis (bijvoorbeeld in de vorm van een korte overhoring of herformulering). De lesgever maakt gebruik van inductieve en participatieve methodes en zet de kennis en ervaring van de deelnemers in. De lesgever betrekt de deelnemers bij praktijksituaties, bijvoorbeeld aan de hand van rollenspelen.
We wijzen er bovendien op dat de opleiding ook een forum is voor uitwisseling en debat. Een van de doelstellingen van de opleiding is de deelnemers de kans bieden om hun terreinervaring te delen om in de toekomst doeltreffend te kunnen handelen.
De pedagogische aanpak is gebaseerd op een taxonomie rond drie polen: kennis (wat zijn de specifieke kenmerken van het verschijnsel ...), begrip (wat zijn de opdrachten en behoeften van het doelpubliek) en toepassing (beroepshouding van de straathoekwerker, te spelen rol bepalen). Deze aanpak omvat ex-cathedra (theorie) of didactische (uitleg van bestaande instrumenten) methoden en groepswerk dat reflectie aanmoedigt. De modules worden onderbroken door een zelfevaluatie waarmee de deelnemers kunnen vaststellen wat ze geleerd hebben, wat ze zullen onthouden en wat ze in de toekomst kunnen toepassen.
Module 1 "Basis, kader, context" is opgebouwd rond volgende inhoudelijke aandachtspunten :
- Toelichting van het opleidingsprogramma, de doelstellingen ervan, de verschillende modules en hun onderlinge samenhang
- Achtergrond
- Migratiestromen op internationale schaal
- De asiel- en opvangprocedure in België
- Bewustmaking van het verschijnsel van NBMV
- Wat is een NBMV? Wat zijn hun verschillende profielen en waarom zijn ze in België ?
- Wat is hun migratietraject ? (land van herkomst, migratietraject, aankomst in België en vervolgens in Brussel)
- Welke leefomstandigheden laten ze achter zich ?
- De geldende wetgeving betreffende NBMV
- De internationale en Europese wetgeving (internationaal kinderrechtenverdrag en referentieteksten)
- De Belgische wetgeving en de voogdijdienst (melding van een NBMV en rol van de voogd)
- Identificatie van NBMV op het terrein
- Hoe identificeren we hen ?
- Hoe benaderen we hen ?
- De verschillende vzw's die ondersteuning kunnen bieden aan een NBMV
- De te volgen stappen voor de integratie van een NBMV (OCMW, schooltraject, ...)
Module 2 "MENA identificeren en benaderen in de openbare ruimte" is opgebouwd rond volgende inhoudelijke aandachtspunten :
- De benadering van het verschijnsel en van het publiek met betrekking tot het preventiebeleid en de opdrachten van straathoekwerkers
- NBMV in het kader van het preventiebeleid
- De opdrachten van de straathoekwerker in relatie tot NBMV
- De basis van de adolescentenpsychologie (inclusief strategieën voor emotionele regulering)
- De 10 uitdagingen in verband met NBMV en de rol van de straathoekwerker (signalement, identificatie, opvang, informatie, wettelijke vertegenwoordiging, verzorging van behoeften, onderwijs, duurzame oplossing, begeleiding naar autonomie, voogd)
- Identificatie en benadering van NBMV
- Belang van de openbare ruimte
- Hoe NBMV identificeren in de openbare ruimte
- De eerste aanspreekpunten: naar wie verwijzen ?
- Doelstellingen van de vroegtijdige benadering van NBMV: identificatie, benadering, begeleiding en ondersteuning (inclusief de verschillende manieren in de benadering van NBMV)
- De pragmatische benadering van NBMV
- De primaire behoeften van NBMV (hygiëne, voedselhulp, veiligheid, toegang tot dringende zorg ...)
- Pragmatische benadering van de structurele behoeften van NBMV (psycho-emotionele behoeften, trauma, geestelijke gezondheid en toegang tot sociale rechten, wettelijke vertegenwoordiging, onderwijs), met inbegrip van genderbenadering en verzelfstandiging vanaf de leeftijd van 16 jaar
- Obstakels (angsten, wantrouwen, desillusie, verkeerde informatie, negatieve invloed en crimineel netwerk, complexiteit)
- Deontologie en beroepshouding van de straathoekwerker ten opzichte van NBMV
- De deontologie van het straathoekwerk tegenover NBMV: wat zijn de uitgangspunten ?
- Is het verplicht om een NBMV te melden ?
- Hoe bouw je een vertrouwensband op? Welke middelen van de NBMV kunnen ingezet worden ?
- Interculturele aanpak: de cultuurschok
- NBMV in gevaar: wat te doen ?
Houd er rekening mee dat een lunch in deze opleiding is begrepen om de uitwisselingen voort te zetten.
Bent u noodplanner of coördinator gemeenschapswachten of straathoekwerkers en wil u de opleiding volgen? Stuur uw aanvraag gerust door via uw Cel Opleiding, en dat naar Filiz KOCATEPE (fkocatepe@erap-gsob.brussels).
Volgende geplande sessies
CONTACTPERSOON
